Coed Derw Hynafol
Tystion i dirweddau sy’n newid
Mae ein coed derw hynafol – rhai ohonyn nhw’n gannoedd o flynyddoedd oed – yn gonglfeini ein cymunedau coetir. Maen nhw’n cefnogi nifer syfrdanol o fywydau ac maen nhw’n arf gwerthfawr yn ein brwydr yn erbyn newid yn yr hinsawdd. Am y rhesymau hyn a mwy, rhaid i ni warchod ac adfer ein coetir hynafol.
Gwarchodfeydd ysblennydd
Mae’r cewri hir-oes hyn yn ffynonellau bywyd hanfodol sy’n llawn hanes a symbolaeth. Dros filoedd o flynyddoedd, mae coed derw hynafol wedi esblygu ynghyd ag amrywiaeth o rywogaethau i greu cymunedau unigryw a chymhleth o ffwng, planhigion, pryfed a micro-organebau sy’n byw o fewn cynefin coed derw.
Maen nhw’n gallu cefnogi dros 2,300 o rywogaethau eraill gan gynnwys adar, ystlumod a phryfed – sy’n fwy nag unrhyw goeden frodorol arall. Yn yr un modd, mae coedwigoedd hynafol sy’n cynnwys coed derw yn gartref i fwy o’n rhywogaethau dan fygythiad nag unrhyw fath arall o goetir.
Maen nhw’n bwysig i’r hinsawdd hefyd. Mae coetiroedd sy’n cynnwys coed o wahanol rywogaethau ac oedrannau yn sbyngau carbon enfawr, ac mae ymchwil newydd yn awgrymu bod hen goed yn dal mwy o garbon oherwydd eu strwythur trwchus. Mae ein coed derw hynafol yn unigryw. Does dim modd ailgreu’r byd natur maen nhw’n ei gefnogi, y carbon maen nhw’n ei ddal na’r gwerth diwylliannol sydd ganddyn nhw.
Parchu ein hynafiaid
Mae’r coed derw hyn wedi helpu i siapio ein tirwedd, gan ddarparu lloches i anifeiliaid, marcio ffiniau caeau a chefnogi bywoliaeth pobl. Mae llawer o’r rheini sy’n weddill yn sefyll ar eu pen eu hunain mewn caeau a pharciau, yn hytrach na mewn coetiroedd. Maen nhw’n dangos yr hyn sy’n weddill o’r rhwydweithiau gwrychoedd ac yn gwasgaru coetiroedd hynafol a oedd yn arfer gorchuddio ein hynysoedd gwyllt.
Mae datblygiadau ac amaethyddiaeth ddwys dros y ganrif ddiwethaf wedi rhoi ein coetiroedd a’n gwrychoedd dan fygythiad. Ers 1950, rydyn ni wedi colli 190,000 km o’n gwrychoedd – tua hanner y pellter i’r lleuad – ac mae coetir hynafol bellach yn gorchuddio dim ond 2.5% o’r DU.
Ond mae pobl ledled y DU yn gweithredu. Mae pobl yn plannu coed yn eu cymunedau, yn ymgyrchu dros warchod coetiroedd ac yn adfer coedwigoedd brodorol ar raddfa fawr. Mae llygedyn o obaith. Os ydyn ni’n gallu diogelu coed derw hynafol, yna mae posibilrwydd y gallwn adfer rhwydwaith o goetiroedd cysylltiedig unwaith eto.
Coed derw hynafol mewn rhifau
2,300+
o rywogaethau’n cael eu cefnogi gan goed derw hynafol
2.5%
o’r DU wedi’i gorchuddio gan goetir hynafol
1,000+
y blynyddoedd y gallant fyw
Eisiau mwy?
Dysgwch fwy am gynefinoedd coetir lle mae coed derw wedi’u lleoli, y bygythiadau maen nhw’n eu hwynebu a sut gallwn ni helpu i ddatrys y rhain.
Sut byddwch chi’n Mynd yn Wyllt Unwaith yr Wythnos?
ae ein bywyd gwyllt yn anhygoel - ond mae mewn perygl. Mae WWF, yr RSPB a’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn gweithio gyda’i gilydd i ddod â byd natur yn ôl o ymyl y dibyn. Mae angen pawb arnom. Dysgwch sut gallwch chi fynd yn wyllt unwaith yr wythnos, a gyda’n gilydd gallwn ni achub ein hynysoedd gwyllt.
